Το σχολείο μας

 

Η Πογδόριανη επί τουρκοκρατίας είχε δυο εκπαιδευτικά ιδρύματα: Το Ανώτερο Κεντρικό Εκπαιδευτήριο του μοναστηριού του Σώσινου και το σχολείο του Αϊ-Γιάννη. Το σχολείο του Αϊ-Γιάννη το είχε ιδρύσει το 1730 ο παπά-Χρήστος Φιλίτης, ο οποίος μέσα από τον περίβολο του ιερού ναού του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου Πογδόριανης έχτισε διώροφο διδακτήριο. Το σχολείο αυτό λειτούργησε ως το 1912, που κάηκε το διδακτήριό του μαζί με όλα σχεδόν τα σπίτια του χωριού. Λειτούργησε δηλαδή για 182 ολόκληρα χρόνια.

            Κατά τις τελευταίες δεκαετίες της τουρκοκρατίας στο διδακτήριο του Αϊ-Γιάννη στεγάστηκε ένα Δημοτικό Σχολείο «πλήρες» (= με 6 τάξεις) κι ένα Ελληνικό Σχολείο επίσης «πλήρες» (= με 3 τάξεις, Σχολαρχείο).

            Με πρωτοβουλία του ηγούμενου του Σώσινου Βενέδικτου και των επιτρόπων του μοναστηριού λειτούργησε επί τουρκοκρατίας και στα «Καλύβια Πογδόριανης» (το σημερινό Κάτω Παρακάλαμο) δημοτικό σχολείο με λίγα παιδιά και για τρία μόνο σχολικά έτη: 1901-1902, 1902-1903 και 1903-1904. Το σχολείο αυτό στεγάστηκε διαδοχικά στο Μετόχι του μοναστηριού, που ήταν στο συνοικισμό Κατσιουμεριά (Σταυροδρόμι) και στα σπίτια των Χριστόδουλου Τσίκα και Παναγιώτη Κ. Ντρίκου. Το δάσκαλο τον πλήρωνε το μοναστήρι, όπως και τους δασκάλους της Πογδόριανης (του σημερινού Άνω Παρακαλάμου).

            Μετά το κάψιμο του διδακτηρίου του Αϊ-Γιάννη και την απελευθέρωση, λειτούργησαν στην Πογδόριανη τρία δημοτικά σχολεία: Το πρώτο στην Πογδόριανη, το σημερινό Άνω Παρακάλαμο, το δεύτερο στα Καλύβια Πογδόριανης, το σημερινό Κάτω Παρακάλαμο, και το τρίτο στη Ρεπετίστα Πογδόριανης, τη σημερινή κοινότητα Ρεπετίστας. Tα σημερινά τους ονόματα είναι: Δημοτικό Σχολείο Άνω Παρακαλάμου, Δημοτικό Σχολείο Παρακαλάμου (Κάτω Παρακαλάμου) και Δημοτικό Σχολείο Ρεπετίστας.

            Ο νόμος ΒΤΜΘ’ του 1895 διαίρεσε τα σχολεία στοιχειώδους εκπαιδεύσεως γενικώς σε δύο κατηγορίες: Τα «κοινά» δημοτικά σχολεία με 4 τάξεις (Α’, Β’, Γ’ και Δ’) και τα «πλήρη» δημοτικά σχολεία με 6 τάξεις (Α’, Β’, Γ’, Δ’, Ε’ και ΣΤ’). Η διαίρεση αυτή κράτησε τρεις περίπου δεκαετίες, ώσπου με το νόμο 2858 του 1921 τα κοινά δημοτικά σχολεία έγιναν κι αυτά πλήρη.

            Το Δημοτικό Σχολείο Παρακαλάμου ιδρύθηκε ως κοινό και λειτούργησε ως κοινό μέχρι το 1921, που έγινε πλήρες. Όσοι μαθητές του προάγονταν από την Δ’ τάξη και επρόκειτο να φτάσουν στην Ε’ και ΣΤ’ πήγαιναν, ως το 1921, στο Δημοτικό Σχολείο Άνω Παρακαλάμου, το οποίο όπως είπαμε, ήταν πάντοτε πλήρες. Από το 1921 και εξής οι μαθητές του Δημοtικού Σχολείου Παρακαλάμου δε χρειαζόταν πλέον να φεύγουν απ’ αυτό, φοιτούσαν δηλ. σ’ αυτό από την Α’ ως την ΣΤ’ τάξη.

            Ως το 1921 το Δημοτικό Σχολείο Παρακαλάμου ονομαζόταν «Κοινόν Δημοτικόν Σχολείον Καλυβίων Πογδόριανης ή Γορίτσης» κι από το 1921 ως το 1927 «Δημόσιον Μικτόν Δημοτικόν Σχολείον Καλυβίων Πογδόριανης ή Γορίτσης». Το 1927 μετονομάστηκε σε «Δημοτικόν Σχολείον Καλυβίων Παρακαλάμου» και από το 1948 και εξής με το Β.Δ. 29.4.1948 (ΦΕΚ 213/28.8.1948) πήρε τη σημερινή του ονομασία «Δημοτικόν Σχολείον Παρακαλάμου».

            Το σχολείο αυτό από το 1914 ως το 1917 στεγάστηκε διαδοχικά στα εξής οικήματα: Στο Μετόχι του Σώσινου, στο σπίτι του Γεωργίου Κ. Αλεξίου και στο σπίτι του Ιωάννου Παπά ή Παπανικολάου. Από το 1917 ως το 1931, δηλαδή επί 14 χρόνια στεγάστηκε σε μια αποθήκη, η μισή με πέτρες και η άλλη μισή με πλίθια, πάνω στα ερείπια του καμένου κοτσεκιού. Η αποθήκη αυτή, πριν γίνει σχολείο, είχε χρησιμεύσει για τη συγκέντρωση του δέκατου, που δινόταν και στο ελληνικό δημόσιο ως το 1917. Αυτή η αποθήκη – σχολείο έπεσε το 1925 από μια ραγδαία βροχή κι έναν ισχυρόν άνεμο, και ξαναχτίστηκε. Το 1931 το σχολείο στεγάστηκε πλέον στο νέο διδακτήριο, αυτό που είναι και σήμερα.

            Αρχικά το Δημοτικό Σχολείο Παρακαλάμου ήταν μονοθέσιο (με ένα δάσκαλο). Το 1924 έγινε διθέσιο (με δυο δασκάλους) και αργότερα τριθέσιο (με τρεις δασκάλους) και τετραθέσιο (με 4 δασκάλους).

            Ο αριθμός των μαθητών και μαθητριών του Δημοτικού Σχολείου Παρακαλάμου από το 1930 (πριν από το έτος αυτό δεν υπάρχουν στοιχεία) ως το 1980 είναι ο εξής: Σχολ. Έτος 1929-30, 127 μαθητές. Σχολ. Έτος 1939-40, 179 μαθητές. Σχολ. Έτος 1954-55, 185 μαθητές. Αυτός ήταν ο μεγαλύτερος αριθμός μαθητών. Από το έτος αυτό και εξής ο αριθμός μικραίνει. Σήμερα, σχολικό έτος 2017-2018 στεγάζει 53 μαθητές.